Hà Nội Nằm trên đảo Ngọc, nối với bờ bằng chiếc cầu Thê Húc đỏ rực, đền Ngọc Sơn từ lâu đã trở thành điểm đến quen thuộc với người dân Hà Nội và du khách gần xa. Không chỉ nổi bật bởi kiến trúc cổ kính, đền còn mang trong mình giá trị văn hóa, lịch sử và tâm linh đặc biệt nơi gắn liền với những câu chuyện truyền thuyết, tinh thần hiếu học và lòng yêu nước.
1. Giới thiệu về Đền Ngọc Sơn
Nằm trên đảo Ngọc giữa lòng hồ Hoàn Kiếm, công trình này là một trong những địa danh nổi bật nhất của Hà Nội. Cây cầu Thê Húc cong cong, sơn đỏ rực rỡ như dải lụa mềm vắt ngang mặt nước xanh ngọc bích, tạo nên một khung cảnh nên thơ, hài hòa giữa kiến trúc truyền thống và thiên nhiên khoáng đạt.
Được xây dựng từ thế kỷ 19 dưới triều Nguyễn, đền Ngọc Sơn thờ Trần Hưng Đạo – vị anh hùng dân tộc có công đánh đuổi quân Nguyên Mông, Văn Xương Đế Quân – vị thần chủ về văn học và thi cử, cùng Thổ Địa – người bảo hộ đất đai, linh khí. Sự kết hợp hài hòa giữa yếu tố tâm linh, lịch sử và giáo dục đã tạo nên một bản sắc riêng biệt, khiến nơi này không chỉ là chốn hành hương mà còn là điểm đến văn hóa mang đậm dấu ấn ngàn năm.
2. Kiến trúc đền Ngọc Sơn – Sự giao hòa của nghệ thuật và tín ngưỡng
Bước qua cầu Thê Húc, du khách sẽ gặp cổng Tam Quan với những câu đối Hán tự uốn lượn. Hai bên cổng là tháp Bút và Đài Nghiên – biểu tượng của tinh thần hiếu học, sự trọng chữ nghĩa của người Hà Thành. Tháp Bút được xây dựng hình ngọn bút viết, phía trên khắc ba chữ “Tả thanh thiên” (viết lên trời xanh), như một lời nguyện cầu cho trí tuệ và chân lý được lan tỏa.
Tiến sâu vào bên trong, đền Ngọc Sơn được xây dựng theo kiểu kiến trúc chữ “Tam”, với các gian nhà nối liền nhau. Mái ngói cong, đầu đao vút nhẹ, tường gạch đỏ, sơn son thếp vàng tạo nên không gian linh thiêng và cổ kính. Nội thất được chạm khắc tinh xảo, tượng thần bài trí trang nghiêm. Mỗi chi tiết, mỗi đường nét đều phản ánh tư duy thẩm mỹ, tôn giáo và nhân sinh quan của người xưa.
Đặc biệt, trong khuôn viên đền còn lưu giữ tiêu bản xác rùa Hồ Gươm – một nhân chứng lịch sử gắn với truyền thuyết trả gươm của vua Lê Thái Tổ. Đó không chỉ là hiện vật giá trị mà còn là biểu tượng thiêng liêng của tinh thần yêu nước và khát vọng độc lập dân tộc.
3. Lễ hội đền Ngọc Sơn
Mỗi năm, vào dịp đầu xuân, lễ hội đền Ngọc Sơn lại được tổ chức, thu hút đông đảo người dân Thủ đô và du khách thập phương. Lễ hội diễn ra từ mùng 1 đến mùng 10 tháng Giêng âm lịch, với các nghi lễ trang trọng như lễ dâng hương, rước kiệu, múa lân, múa rồng cùng nhiều hoạt động văn hóa dân gian đặc sắc như viết thư pháp, kéo co, chơi cờ người…
Lễ hội không chỉ là dịp để tri ân các bậc tiền nhân như Đức Thánh Trần Hưng Đạo mà còn là cơ hội để người dân cầu may, cầu tài, cầu học hành tấn tới. Các sĩ tử đến đây xin chữ đầu năm, mong đạt kết quả tốt trong học tập và thi cử, giữ gìn truyền thống “tôn sư trọng đạo”, “nhất tự vi sư”.
Không khí lễ hội hòa quyện giữa mùi hương trầm, tiếng chuông chùa ngân vang và sắc màu lễ phục, tạo nên bức tranh văn hóa sống động giữa lòng Hà Nội. Đây không chỉ là sự kiện tâm linh, mà còn là lễ hội văn hóa – nơi gìn giữ bản sắc dân tộc giữa phố thị đang không ngừng đổi thay.
4. Vai trò của đền Ngọc Sơn trong đời sống tinh thần người Hà Nội
Không chỉ là một di tích, nơi đây từ lâu đã trở thành phần hồn của Hà Nội. Mỗi dịp Tết đến xuân về, người dân lại tìm đến để dâng hương, bày tỏ lòng thành và cầu mong một năm bình an, may mắn. Du khách phương xa cũng thường ghé thăm như một cách cảm nhận chiều sâu văn hóa và không gian tâm linh đặc trưng của mảnh đất nghìn năm văn hiến.
Hình ảnh cây cầu Thê Húc đỏ thắm soi bóng xuống mặt hồ xanh biếc, dẫn lối vào chốn linh thiêng, đã in đậm trong ký ức nhiều thế hệ – biểu tượng của sự thanh cao, trí tuệ và lòng kiên trung. Có thể nói, nơi đây là một phần không thể thiếu trong hành trình khám phá Hà Nội – không chỉ bởi giá trị lịch sử, vẻ đẹp kiến trúc mà còn vì linh hồn văn hóa dân tộc vẫn đang được gìn giữ và lan tỏa mỗi ngày.
5. Kinh nghiệm tham quan đền Ngọc Sơn
Vị trí: Đền tọa lạc trên đảo Ngọc giữa hồ Hoàn Kiếm, phường Hàng Trống, quận Hoàn Kiếm – chỉ mất vài phút đi bộ từ phố cổ hoặc Nhà hát Lớn.
Giờ mở cửa: 8h00 – 18h00 hằng ngày.
Giá vé đền Ngọc Sơn:
-
Người lớn: khoảng 30.000 VNĐ/lượt
-
Miễn phí: Trẻ em dưới 15 tuổi và người cao tuổi có giấy tờ xác nhận
Mẹo tham quan hữu ích:
-
Nên đi vào sáng sớm hoặc chiều muộn để tránh đông người và tận hưởng không khí mát lành bên hồ.
-
Nếu ghé vào mùa lễ hội, hãy đến sớm để kịp chiêm ngưỡng những nghi lễ truyền thống đặc sắc.
-
Khi vào đền, hãy ăn mặc lịch sự, giữ trật tự và tôn trọng không gian tâm linh.
-
Kết hợp tham quan với cầu Thê Húc, Tháp Rùa và phố cổ để có một ngày khám phá Hà Nội trọn vẹn!
Cùng Tuốtz khám phá thêm nhiều địa điểm kỳ thú khác ở Việt Nam nhé!