Hà Nội Tọa lạc giữa trung tâm thủ đô hiện đại, Hoàng Thành Thăng Long là một trong những di sản văn hóa thế giới quan trọng nhất của Việt Nam. Không chỉ mang trong mình chiều sâu lịch sử hơn 13 thế kỷ, quần thể này còn là nơi giao thoa của nhiều tầng văn hóa – từ Đại La, Lý – Trần – Lê đến thời Nguyễn. Được UNESCO công nhận là Di sản văn hóa thế giới năm 2010, Thành Thăng Long xứng đáng là điểm đến không thể thiếu trong hành trình khám phá Hà Nội nghìn năm văn hiến.
1. Tổng quan về Hoàng Thành Thăng Long
Hoàng Thành Thăng Long nằm tại số 19C Hoàng Diệu, quận Ba Đình, Hà Nội, cách Lăng Chủ tịch Hồ Chí Minh chỉ vài trăm mét. Đây từng là trung tâm quyền lực chính trị – quân sự – văn hóa của các triều đại phong kiến Việt Nam suốt hơn 1.300 năm.
Công trình ban đầu được xây dựng từ thời kỳ tiền Thăng Long (thế kỷ VII – IX) dưới tên Đại La thành. Sau đó, khi vua Lý Thái Tổ dời đô từ Hoa Lư ra Thăng Long năm 1010, khu vực này được mở rộng và trở thành hoàng cung trung tâm của đất nước.
2. Giá trị lịch sử – văn hóa nổi bật
2.1. Trung tâm quyền lực liên tục suốt 13 thế kỷ
Từ thời Đại La (thời thuộc Đường) cho đến các triều đại Lý – Trần – Lê – Nguyễn, Hoàng Thành Thăng Long luôn giữ vị trí là trung tâm chính trị, quân sự và văn hóa của quốc gia. Mỗi triều đại kế tiếp đều để lại dấu ấn đậm nét qua quy hoạch kiến trúc, hệ thống cung điện và hàng loạt di vật khảo cổ quý giá.
Không nhiều công trình trên thế giới có thể duy trì vai trò trung tâm quyền lực trong suốt hơn 1.300 năm lịch sử như nơi đây. Chính sự liên tục và bền vững ấy đã góp phần tạo nên giá trị nổi bật toàn cầu, khiến Hoàng Thành Thăng Long trở thành một trong những di sản lịch sử – văn hóa độc đáo bậc nhất của nhân loại.
2.2. Nơi hội tụ của các giá trị kiến trúc và khảo cổ
Những cuộc khai quật khảo cổ học từ năm 2002 đến nay đã phát hiện hàng loạt di chỉ: móng cung điện, giếng nước cổ, nền gạch hoa trang trí, hiện vật gốm sứ, đồ đồng… phản ánh trình độ văn hóa, mỹ thuật và công nghệ xây dựng của các thời kỳ khác nhau.
Trong đó, khu di tích 18 Hoàng Diệu là nơi đặc biệt quan trọng, phát lộ các tầng văn hóa chồng lớp, giúp tái hiện gần như đầy đủ tiến trình phát triển của Thăng Long – Hà Nội suốt hơn 1.300 năm. Những phát hiện này giúp củng cố vị thế độc nhất của Hoàng Thành Thăng Long trong bản đồ khảo cổ Đông Nam Á.
3. Kiến trúc nổi bật trong quần thể Hoàng Thành
3.1. Đoan Môn – Cổng chính vào hoàng cung
Đoan Môn là cổng phía nam dẫn vào trung tâm hoàng cung xưa. Với thiết kế bề thế gồm 5 cửa vòm xây bằng đá, phía trên là gác lầu ngói, Đoan Môn thể hiện rõ sự uy nghi của kiến trúc hoàng cung triều Lê.
Từ Đoan Môn nhìn thẳng lên Kỳ Đài Hà Nội – hay còn gọi là Cột Cờ Hà Nội, tạo thành trục chính nối liền với quảng trường Ba Đình ngày nay.
3.2. Điện Kính Thiên – Trái tim của Hoàng Thành
Điện Kính Thiên là nơi các vua Lý, Trần, Lê thiết triều, bàn quốc sự. Hiện nay tuy chỉ còn nền điện và bậc thềm rồng đá thời Lê, nhưng nơi đây vẫn được xem là trung tâm linh thiêng nhất của Hoàng Thành Thăng Long. Hai con rồng đá chầu bậc điện là kiệt tác điêu khắc cổ, phản ánh nghệ thuật cung đình thời Lê Sơ.
3.3. Hậu Lâu và Bắc Môn
Hậu Lâu, tức Lầu Công Chúa, là công trình còn sót lại từ thời Nguyễn, từng được sử dụng làm nơi nghỉ của các cung tần.
Bắc Môn, tức cổng thành phía Bắc, là di tích nguyên vẹn nhất của thành Hà Nội thời Nguyễn (thế kỷ XIX), vẫn còn dấu vết đạn pháo của thực dân Pháp.
4. Trải nghiệm văn hóa – lịch sử sống động
4.1. Tham quan bảo tàng dưới lòng đất
Khu trưng bày khảo cổ tại 18 Hoàng Diệu đưa du khách ngược dòng thời gian qua hàng nghìn hiện vật: gạch hoa, vật trang trí, mảnh gốm men thời Lý – Trần, đồ sinh hoạt hoàng cung… Không gian được thiết kế hiện đại, có hướng dẫn viên, màn hình tương tác giúp việc tìm hiểu dễ dàng và hấp dẫn.
4.2. Tái hiện nghi lễ cung đình tại Hoàng Thành Thăng Long
Vào các dịp lễ lớn như 10/10 – Ngày Giải phóng Thủ đô, hay dịp Tết Nguyên Đán đây thường tổ chức các chương trình biểu diễn nghệ thuật truyền thống, tái hiện lễ thiết triều, nghi lễ dâng hương, múa rồng… mang lại cảm giác sống động và chân thực cho du khách.
4.3. Góc check-in “vừa cổ kính vừa chill”
Không chỉ dành cho người yêu sử, nơi đây còn được nhiều bạn trẻ yêu thích bởi vẻ đẹp cổ kính, không gian thoáng đãng, nhiều góc “check-in” ấn tượng với tường gạch cổ, thềm rồng, lối đi đá phủ rêu…
5. Hướng dẫn tham quan
Để chuyến tham quan Kiến trúc Thành Thăng Long thêm phần trọn vẹn, bạn nên lưu ý những thông tin sau:
Thời gian mở cửa:
-
Buổi sáng: 08h00 – 11h30
-
Buổi chiều: 14h00 – 17h00
-
Nghỉ cố định vào Thứ Hai hàng tuần
Giá vé tham quan:
-
Người lớn: 30.000 VNĐ/lượt
-
Học sinh, sinh viên: 15.000 VNĐ/lượt (vui lòng mang theo thẻ)
-
Trẻ em dưới 15 tuổi: Miễn phí
Lưu ý khi tham quan:
-
Ăn mặc lịch sự, giữ gìn trật tự nơi di tích
-
Không trèo lên hiện vật hoặc công trình cổ
-
Có thể lựa chọn thuê hướng dẫn viên hoặc thiết bị thuyết minh tự động (audio guide) để hiểu rõ hơn về lịch sử và kiến trúc di tích.
6. Hoàng Thành Thăng Long – Niềm tự hào của di sản Việt
Sau hành trình khám phá những công trình kiến trúc cổ kính, những tầng văn hóa chồng lớp và không gian linh thiêng giữa lòng thủ đô, Hoàng Thành Thăng Long hiện lên như một chứng nhân lịch sử sống động – nơi mà thời gian không làm mờ đi giá trị, mà chỉ khiến từng dấu tích thêm phần thiêng liêng và đáng tự hào.
Đây không chỉ là điểm đến của những ai yêu mến lịch sử, mà còn là nơi để mỗi người Việt – từ thế hệ trẻ đến người cao tuổi – tìm thấy sự kết nối với cội nguồn dân tộc. Mỗi bước chân nơi đây là một lần lắng lại, để hiểu thêm về tổ tiên, về đất nước và về hành trình hình thành nên bản sắc Việt.
Cùng Tuốtz tiếp tục khám phá những miền đất kỳ thú khác của Việt Nam – để thêm hiểu, thêm yêu và thêm tự hào về một đất nước ngàn năm văn hiến.