Huế Lăng Khải Định là công trình lăng tẩm cuối cùng của triều Nguyễn, tọa lạc uy nghi trên triền núi Châu Chữ (xã Thủy Bằng, TP. Huế). Khác biệt với kiến trúc truyền thống của các lăng vua trước, nơi đây gây ấn tượng bởi sự pha trộn độc đáo giữa nét Á Đông cổ kính và phong cách châu Âu hiện đại. Đây là một trong những điểm đến nổi bật nhất trong hành trình khám phá di sản cố đô Huế.
1. Lược sử xây dựng lăng Khải Định
Vua Khải Định (người trị vì từ năm 1916 đến 1925) là vị vua thứ 12 của triều Nguyễn, nổi tiếng là người có tư duy nghệ thuật độc đáo và chịu ảnh hưởng sâu sắc từ văn hóa phương Tây. Không giống các vị vua tiền triều chọn địa điểm xây lăng ở những vùng đất rộng lớn và mang đậm chất phong thủy truyền thống, Khải Định đã quyết định chọn núi Châu Chữ – nơi có địa thế “tọa sơn vọng thủy” – làm nơi an nghỉ cuối cùng cho mình.
Công trình được chính thức khởi công vào ngày 4 tháng 9 năm 1920, huy động hàng trăm nhân công và nghệ nhân giỏi từ khắp các vùng miền . Quá trình xây dựng kéo dài suốt 11 năm, đến năm 1931 – tức 6 năm sau khi vua băng hà – mới hoàn tất dưới thời vua kế vị Bảo Đại. Điều đặc biệt là lăng được xây dựng chủ yếu bằng bê tông cốt thép – vật liệu mới thời bấy giờ – và sử dụng nhiều nguyên vật liệu nhập khẩu đắt đỏ như sắt thép từ Pháp, sành sứ từ Trung Quốc, thủy tinh màu từ Nhật Bản…
Chính sự cầu kỳ trong vật liệu, thiết kế và trang trí đã khiến lăng Khải Định trở thành công trình tốn kém và gây tranh cãi thời bấy giờ, nhưng đồng thời cũng là biểu tượng đặc sắc của giai đoạn giao thời giữa cổ truyền và hiện đại trong lịch sử Việt Nam. Sau khi lên ngôi, ông đã cho chọn núi Châu Chữ – nơi có thế đất “tọa sơn vọng thủy” để xây dựng lăng mộ cho mình.
